Uszkodzenie łąkotek, zwłaszcza łąkotki przyśrodkowej, należy do najczęstszych urazów w obrębie kolana. Wynika to z faktu, że są to struktury bardzo delikatne i narażone na duże przeciążenia. Szczególnie podatne są osoby, które uprawiają sport. Łąkotki bardzo łatwo przeciążyć, a postępujące z wiekiem zmiany zwyrodnieniowe również przyczyniają się do ich uszkodzeń. To struktury anatomiczne pełniące bardzo ważne funkcje, dlatego istotne jest wczesne zdiagnozowanie problemu oraz odpowiednie leczenie.


Budowa, rodzaje i funkcje łąkotek kolana

Łąkotki to struktury występujące w stawie kolanowym. Utworzone są z tkanki chrzęstnej włóknistej. Znajdują się pomiędzy kością udową a piszczelową. To położenie bardzo naraża je na przeciążenia podczas wysiłku.

Wyróżniamy dwa rodzaje łąkotek:
  • boczna – umiejscowiona po zewnętrznej stronie kolana. Jest mniejsza i bardziej zakrzywiona od przyśrodkowej. Rzadziej ulega kontuzji, ponieważ jest ruchoma.
  • przyśrodkowa – zlokalizowana po wewnętrznej stronie nogi. Jest szersza i dłuższa niż boczna. Niemal na całej swojej długości jest zrośnięta z torebką stawową, co przyczynia się do jej mniejszej ruchomości i częstszych urazów.
Uszkodzenie łąkotek lub ich brak może doprowadzić do pojawienia się zmian zwyrodnieniowych. Łąkotki poruszają się podczas ruchów zgięcia (przesuwają się do tyłu) i wyprostu (kierują się do przodu) w kolanie. Dlatego pełnią one bardzo istotne funkcje. Odpowiadają m.in. za:
  • odżywianie chrząstek stawowych,
  • amortyzowanie siły nacisku i rozkładanie jej na powierzchnię kolana,
  • rozprowadzanie mazi stawowej,
  • dodatkowe stabilizowanie kolana,
  • zabezpieczanie torebki stawowej i błony maziowej przed zakleszczeniem.


Uszkodzenie łąkotek kolana – przyczyny i rodzaje

Uszkodzenie łąkotek to najczęściej występujący problem osób aktywnych fizycznie. Zazwyczaj jest ono wynikiem nagłego prostowania stawu kolanowego, znajdującego się w częściowym zgięciu i rotacji lub podczas przeprostu. Może wynikać również z przekroczenia fizjologicznej granicy wytrzymałości tkanek oraz nadmiernego ich obciążania czy z nieprawidłowej techniki ćwiczeń. Do innych czynników, które bezpośrednio wpływają na łąkotki, zaliczamy m.in.:
  • zaburzenia ich struktury,
  • zmiany zwyrodnieniowe,
  • torbiele wewnątrzstawowe,
  • urazy zgięciowo-skrętowe.

Z upływem czasu łąkotki zużywają się i do ich uszkodzenia może dochodzić nawet podczas niewymagających czynności, takich jak przysiady. Najbardziej narażone są osoby po 40. roku życia.

W zależności od przyczyny, wymieniamy cztery rodzaje urazów łąkotek:
  • zerwanie,
  • uszkodzenie podłużne, poprzeczne lub horyzontalne,
  • zmiażdżenie,
  • pęknięcie.


Uszkodzenie łąkotek kolana – objawy

Łąkotki to bardzo delikatne struktury, dlatego ich uszkodzenie powoduje liczne i bolesne dolegliwości. Podstawowym objawem jest ostry ból w kolanie, który nasila się podczas chodzenia. Występuje również m.in.:
  • obrzęk i nadmierne ciepło kolana,
  • uczucie przeskakiwania w stawie kolanowym oraz jego zablokowanie,
  • uciekanie kolana,
  • ograniczenie ruchomości – zgięcia lub wyprostu,
  • słyszalny trzask w kolanie,
  • trudności w poruszaniu się,
  • zanik mięśnia czworogłowego uda.
Do lekarza należy się zgłosić, gdy odczuwamy początkowe objawy, czyli np. bóle po stronie bocznej lub przyśrodkowej – w zależności od rodzaju uszkodzonej łąkotki. Jesteśmy wtedy w stanie uniknąć znacznego pogłębienia się problemu.


Uszkodzenie łąkotek kolana – diagnozowanie, leczenie

Diagnostyka uszkodzenia łąkotek kolana obejmuje wywiad lekarski oraz podstawowe badania, takie jak USG i rezonans magnetyczny. W celu potwierdzenia urazu wykonuje się również testy funkcjonalne np. Apleya czy McMurraya. Jeśli mamy do czynienia z niewielkim i stabilnym uszkodzeniem łąkotki, wówczas specjalista zaleci leczenie zachowawcze. Może ono obejmować m.in.:
  • poruszanie się o kulach,
  • stosowanie leków przeciwbólowych,
  • zimne okłady na kolano,
  • rehabilitację skoncentrowaną na ćwiczeniach wzmacniających i stabilizujących staw kolanowy,
  • terapie manualne,
  • krioterapię.
W przypadku braku postępu bądź przy rozległych uszkodzeniach konieczne będzie zastosowanie leczenia operacyjnego. Najczęściej stosowany jest małoinwazyjny zabieg artroskopii kolana. Polega on na częściowym wycięciu lub zaszyciu uszkodzonego fragmentu łąkotki. Rekonwalescencja po zabiegu trwa od 2 do 12 tygodni. Przez pierwsze 2 tygodnie zaleca się oszczędzający tryb życia. Należy schładzać kolano, chodzić o kulach oraz poddać się rehabilitacji.


Uszkodzenie łąkotek kolana – zapobieganie

Jeśli chcesz zapobiec tej dolegliwości, zastosuj odpowiednią profilaktykę, która znacznie zminimalizuje ryzyko jej wystąpienia. Warto zatem:
  • dokładnie rozgrzewać ciało przed wysiłkiem,
  • dbać o prawidłową elastyczność mięśni nóg,
  • zachować właściwą masę ciała,
  • rozsądnie planować trening i dostosować go do swoich możliwości,
  • dobrać obuwie amortyzujące i absorbujące wstrząsy.