Dna moczanowa (DM) to choroba, która polega na odkładaniu się kryształów kwasu moczowego w tkankach i w płynie stawowym. Objawia się atakami silnego bólu stawów, któremu towarzyszy ograniczenie ruchomości kończyn objętych chorobą. Nieleczona, zaburza prawidłowe funkcjonowanie i prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia narządów ruchu. Dotyka ono najczęściej ludzi po 40. roku życia, w szczególności mężczyzn.

Dna moczanowa – przyczyny i rodzaje

Na rozwój dny moczanowej wpływa podwyższone stężenie kwasu moczowego we krwi i wywołany przez to stan zapalny. Kwas ten pochodzi z puryn – ich źródłem jest dieta i rozpad obumierających tkanek. Za ich podwyższony poziom odpowiadają również czynniki genetyczne, choroby nerek oraz zaburzenia hormonalne. Do innych czynników sprzyjających pojawieniu się dny moczanowej zaliczamy m.in.:
  • spożywanie produktów z dużą zawartością puryn (występuje ona m.in. w mięsie, bulionach, owocach morza, tłustych i wędzonych rybach, ostrych przyprawach, kawie, napojach gazowanych, kukurydzy, groszku, szpinaku czy czarnej herbacie),
  • nadużywanie alkoholu,
  • nadwagę,
  • nadmierne zażywanie leków moczopędnych oraz aspiryny,
  • odwodnienie,
  • cukrzycę,
  • nadciśnienie tętnicze.
Wyróżniamy dwa rodzaje dny moczanowej:
  • pierwotną – uwarunkowana jest odziedziczonym zaburzeniem metabolicznym. W tym przypadku organizm z niewiadomych przyczyn produkuje nadmierną ilość kwasu moczowego i ma problem z jego wydaleniem,
  • wtórną – jest następstwem białaczki, przewlekłych chorób nerek, nadmiernego odwodnienia, nadużywania alkoholu; może towarzyszyć cukrzycy typu II

Dna moczanowa – objawy i przebieg

W początkowym okresie dny moczanowej jedynym jej objawem jest podwyższony poziom kwasu moczowego w surowicy. Po kilku latach zaczynają się pojawiać typowe ataki i wraz z rozwojem schorzenia ich częstotliwość wzrasta. Charakteryzują się one bardzo silnym bólem stawów m.in. stóp, kolan, barków czy palców rąk. Dolegliwości te najczęściej występują w nocy. Towarzyszy im opuchlizna, zaczerwienienie oraz ocieplenie miejsca objętego chorobą. Symptomy te mijają po kilku dniach – nie należy jednak ich lekceważyć i po pierwszym napadzie jak najszybciej zgłosić się do specjalisty, aby rozpocząć odpowiednią kurację.

Nieleczona i trwająca przez lata dna moczanowa prowadzi do dolegliwości o charakterze stałym, ale o natężeniu lżejszym niż na samym początku schorzenia. Chory w tym czasie doświadcza dużego zniszczenia stawów prowadzącego do wtórnej choroby zwyrodnieniowej.
W przewlekłej postaci schorzenia, obrębie stawów rąk i stóp oraz na małżowinach usznych mogą tworzyć się tzw. guzki dnawe wypełnione wilgotną, kredowatą substancją.
Reasumując, przebieg dny moczanowej można podzielić na następujące etapy:
  • bezobjawowa – poziom kwasu jest podwyższony oraz pojawiają się kryształki moczanu we krwi. Nie występują żadne kliniczne objawy związane ze schorzeniem. Okres ten może trwać wiele lat;
  • ostry napad dny – pojawiają się objawy kliniczne. U chorych występują napady dny, guzki lub nadżerki dnawe;
  • przewlekłe zapalenie stawów – dochodzi do nieodwracalnych zmian w stawach i narządach wewnętrznych.

Dna moczanowa – leczenie


Osoba chorująca na dnę moczanową powinna przyjmować leki przeciwzapalne, przeciwbólowe oraz farmaceutyki ograniczające wytwarzanie się kwasu moczowego bądź zwiększające jego wydalanie. Kluczowa w leczeniu tego schorzenia jest zmiana przyzwyczajeń żywieniowych. Dieta powinna uwzględniać zielone warzywa, owoce oraz sery. Należy zminimalizować spożywanie mięsa i tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Zalecane są również zioła działające moczopędnie, np. skrzyp polny, liście brzozy czy korzeń mniszka lekarskiego. Istotne jest odstawienie alkoholu, w szczególności piwa. Cenna dla pokonania Dny moczanowej będzie także aktywność fizyczna, która pomaga utrzymać odpowiednią masę ciała i pełną ruchomość stawów.

Dna moczanowa – zapobieganie

Najskuteczniejszym sposobem na zapobieganie dnie moczanowej jest prowadzenie zdrowego trybu życia, które obejmuje zbilansowaną i zróżnicowaną dietę, aktywność fizyczną stosownie do wieku i ograniczenie używek – alkoholu czy papierosów.