Dna moczanowa (DM) to choroba, która polega na odkładaniu się kryształów kwasu moczowego w tkankach i w płynie stawowym. Objawia się atakami silnego bólu stawów, któremu towarzyszy ograniczenie ruchomości kończyn objętych chorobą. Nieleczona, zaburza prawidłowe funkcjonowanie i prowadzi do nieodwracalnego uszkodzenia narządów ruchu. Dotyka ono najczęściej ludzi po 40. roku życia, w szczególności mężczyzn.

Dna moczanowa – przyczyny i rodzaje

Na rozwój dny moczanowej wpływa podwyższone stężenie kwasu moczowego we krwi i wywołany przez to stan zapalny. Kwas ten pochodzi z puryn – ich źródłem jest dieta i rozpad obumierających tkanek. Za ich podwyższony poziom odpowiadają również czynniki genetyczne, choroby nerek oraz zaburzenia hormonalne. Do innych czynników sprzyjających pojawieniu się dny moczanowej zaliczamy m.in.:

spożywanie produktów z dużą zawartością puryn (występuje ona m.in. w mięsie, bulionach, owocach morza, tłustych i wędzonych rybach, ostrych przyprawach, kawie, napojach gazowanych, kukurydzy, groszku, szpinaku czy czarnej herbacie),
nadużywanie alkoholu,
nadwagę,
nadmierne zażywanie leków moczopędnych oraz aspiryny,
odwodnienie,
cukrzycę,
nadciśnienie tętnicze.

Wyróżniamy dwa rodzaje dny moczanowej:

pierwotną – uwarunkowana jest odziedziczonym zaburzeniem metabolicznym. W tym przypadku organizm z niewiadomych przyczyn produkuje nadmierną ilość kwasu moczowego i ma problem z jego wydaleniem,
wtórną – jest następstwem białaczki, przewlekłych chorób nerek, nadmiernego odwodnienia, nadużywania alkoholu; może towarzyszyć cukrzycy typu II

Dna moczanowa – objawy i przebieg

W początkowym okresie dny moczanowej jedynym jej objawem jest podwyższony poziom kwasu moczowego w surowicy. Po kilku latach zaczynają się pojawiać typowe ataki i wraz z rozwojem schorzenia ich częstotliwość wzrasta. Charakteryzują się one bardzo silnym bólem stawów m.in. stóp, kolan, barków czy palców rąk. Dolegliwości te najczęściej występują w nocy. Towarzyszy im opuchlizna, zaczerwienienie oraz ocieplenie miejsca objętego chorobą. Symptomy te mijają po kilku dniach – nie należy jednak ich lekceważyć i po pierwszym napadzie jak najszybciej zgłosić się do specjalisty, aby rozpocząć odpowiednią kurację.

Nieleczona i trwająca przez lata dna moczanowa prowadzi do dolegliwości o charakterze stałym, ale o natężeniu lżejszym niż na samym początku schorzenia. Chory w tym czasie doświadcza dużego zniszczenia stawów prowadzącego do wtórnej choroby zwyrodnieniowej.
W przewlekłej postaci schorzenia, obrębie stawów rąk i stóp oraz na małżowinach usznych mogą tworzyć się tzw. guzki dnawe wypełnione wilgotną, kredowatą substancją.
Reasumując, przebieg dny moczanowej można podzielić na następujące etapy:

bezobjawowa – poziom kwasu jest podwyższony oraz pojawiają się kryształki moczanu we krwi. Nie występują żadne kliniczne objawy związane ze schorzeniem. Okres ten może trwać wiele lat;
ostry napad dny – pojawiają się objawy kliniczne. U chorych występują napady dny, guzki lub nadżerki dnawe;
przewlekłe zapalenie stawów – dochodzi do nieodwracalnych zmian w stawach i narządach wewnętrznych.

Dna moczanowa – leczenie

Osoba chorująca na dnę moczanową powinna przyjmować leki przeciwzapalne, przeciwbólowe oraz farmaceutyki ograniczające wytwarzanie się kwasu moczowego bądź zwiększające jego wydalanie. Kluczowa w leczeniu tego schorzenia jest zmiana przyzwyczajeń żywieniowych. Dieta powinna uwzględniać zielone warzywa, owoce oraz sery. Należy zminimalizować spożywanie mięsa i tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Zalecane są również zioła działające moczopędnie, np. skrzyp polny, liście brzozy czy korzeń mniszka lekarskiego. Istotne jest odstawienie alkoholu, w szczególności piwa. Cenna dla pokonania Dny moczanowej będzie także aktywność fizyczna, która pomaga utrzymać odpowiednią masę ciała i pełną ruchomość stawów.

Dna moczanowa – zapobieganie

Najskuteczniejszym sposobem na zapobieganie dnie moczanowej jest prowadzenie zdrowego trybu życia, które obejmuje zbilansowaną i zróżnicowaną dietę, aktywność fizyczną stosownie do wieku i ograniczenie używek – alkoholu czy papierosów.