Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że problemy ze stawami często zaczynają się od stóp. Właśnie dlatego, tak bardzo istotną kwestią jest noszenie odpowiedniego obuwia. I tu pojawia się pytanie…co to znaczy odpowiednie obuwie?

Zacznijmy od wyjaśnienia, dlaczego dbałość o rodzaj noszonego obuwia jest tak istotna. Mechanizm jest prosty – problem stóp to problem postawy całego ciała, a tym samym zdrowia stawów. Przy nieodpowiednich butach, narażamy się na urazy, choroby i deformacje. Niestety społeczna świadomość problemu jest niska. Właśnie dlatego wyjaśniamy, na co zwrócić uwagę przy wybieraniu butów, które nie zaszkodzą stawom kolanowym.

Czego nie powinniśmy nosić

W kwestii doboru zdrowych butów jest niestety kilka zakazów, które dotyczą w szczególności obuwia damskiego. Obcasy, szpilki, koturny i baleriny powinny znaleźć się na czarnej liście kobiecej garderoby. Dlaczego? Buty na wysokim obcasie sprawiają, że stawy są nierównomiernie obciążone, co może prowadzić do powstawania zmian zwyrodnieniowych. Poprzez chodzenie w tego typu obuwiu obciążamy piętę, śródstopie i przedstopie, co powoduje dolegliwości bólowe w całych kończynach dolnych, a także w kręgosłupie. Nienaturalne ułożenie stopy obciąża palce, co wpływa na pojawianie się stanów zapalnych, powstawanie halluksów oraz tworzenie się płaskostopia poprzecznego. Przez taki model cierpią również łydki – szpilki powodują skurcz mięśni, zastój krwi w dolnej partii kończyny, naciąganie ścięgien, usztywnienie i powstawanie żylaków. Dodatkowo, buty tego typu bardzo obciążają kolana, mogą prowadzić do deformacji chrząstki stawowej, zmian w obrębie kości tworzących staw, osłabienie więzadeł, a także szybsze zużywanie się stawu. Negatywnie wpływają także na biodra i kręgosłup, powodując nierzadko wady postawy. Do listy butów, których powinno się unikać, dodajemy również koturny. Podstawa tych butów jest sztywna i uniemożliwia prawidłowy ruch stopy podczas chodzenia. Prowadzi to do zniekształcenia postawy ciała, a także jest prostą drogą do urazów, chociażby takich jak skręcenie kostki. Wniosek? Wysokie obcasy (szczególnie na cienkiej szpilce) oraz koturny, najlepiej wybierać tylko na wyjątkowe okazje. Na co dzień natomiast, nośmy buty na niskiej podeszwie. I tu właśnie pojawia się kolejny problem - buty płaskie też należy odpowiednio dobrać. Okazuje się, że wrogiem stóp i kolan są…baleriny. Pozornie mogłoby się wydawać, że to jeden z bardziej bezpiecznych i zdrowych rodzajów obuwia, jednak ten model nie zapewnia stopom odpowiedniego oparcia i amortyzacji. Może to powodować stany zapalne zarówno stawów, jak i skóry.

Co powinniśmy nosić

Wiemy już jakie obuwie szkodzi naszym stawom najbardziej. Jak jednak wybrać takie, które będzie bezpieczne dla zdrowia nóg? Wybierajmy przede wszystkim buty wygodne. Oczywiście, jest to pojęcie względne, jednak istnieje kilka wskazówek, do których warto się stosować.

Istotnym aspektem jest dostosowanie obuwia do budowy stopy. Jak to zrobić? Zainwestować w wyprofilowane wkładki, wykonywane indywidualnie na zamówienie. Zapewniają one poprawienie postawy całego ciała poprzez prawidłowe stawianie stopy w trakcie chodzenia. Na początku ciężko się do nich przyzwyczaić, jednak po pewnym czasie nie będziemy czuć już różnicy, a na pozytywne skutki nie będzie trzeba długo czekać.
Kolejną ważną rzeczą, na którą warto zwrócić uwagę, jest materiał, z jakiego obuwie jest wykonane, a także jego odpowiedni kształt i rozmiar. Ważne, aby w ciągu całego dnia stopa mogła „oddychać”. Zapobiega to tworzeniu się infekcji grzybiczych, czy uczuciu dyskomfortu i zmęczenia kończyn dolnych. Kształt i rozmiar dobieranego obuwia zapewnia komfort chodzenia – zwężane lub przyciasne czubki powodują deformacje stóp, a tym samym wpływają negatywnie na utrzymanie postawy, co odbija się na zdrowiu stawów. W okresie zimowym, gdy pogoda nie rozpieszcza, najlepiej zdecydować się na buty usztywniające kostkę.
Kolejnym ważnym elementem, na który warto zwrócić uwagę kupując buty jest ich podeszwa. Najlepiej wybierać modele z wyściółką i miękką podeszwą. Dzięki temu but dostosuje się do kształtu naszej stopy i zapewni jej odpowiednią amortyzację.

Warto również pamiętać, że wady postawy zaczynają się w okresie dziecięcym, zatem nasuwa się pytanie - jakie buty wybierać dla dzieci?
Wiele osób pamięta koszmar ortopedycznych butów w przedszkolu. Nie powinni jednak nosić ich wszyscy – to rozwiązanie sprawdza się tylko, jeśli zaleci je ortopeda.
W przypadkach niewymagających specjalnego leczenia najlepiej, aby nasze dziecko chodziło… boso! U dzieci, to właśnie brak butów wspomaga wzmacnianie stopy, mięśni i stawów, formując przy tym zdrową postawę ciała. Oczywistym jest jednak, że na bosaka cały czas chodzić się nie da – wtedy sięgajmy po buty z dobrze dobranym rozmiarem, miejscem na palce oraz usztywnioną piętą i kostką.

Podsumowując…

Najważniejszymi aspektami wpływającymi na odpowiedni dobór obuwia są: rozmiar, kształt, materiał i stabilność. Niestety buty idealne (jeszcze) nie istnieją, więc wszelkiego rodzaju urazów nie da się w pełni uniknąć. Przykładając jednak większą wagę do wyboru obuwia, zwiększamy nasze szanse na utrzymanie stawów (szczególnie kolanowych), w dobrej kondycji. Dodatkowo, warto wykonywać proste ćwiczenia takie jak krążenia nogą w stawie skokowym, chodzenie boso po różnych fakturach, czy rozciąganie całej kończyny dolnej. Pomocna w utrzymaniu dobrej kondycji stawów jest też ogólna aktywność fizyczna. Nie zapominajmy jednak, żeby w przypadku profesjonalnych treningów, obuwie dobierać ze specjalistą.